Η Γκερνίκα εβδομήντα χρόνια μετά…

Ήταν 26 Απριλίου 1937 όταν αεροσκάφη της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλία ισοπέδωσαν την πόλη, αφήνοντας εμβρόνητο όλο τον κόσμο. Έκτοτε η βασκική πόλη μετατράπηκε σε σύμβολο της βαρβαρότητας του πολέμου.. Οι νεότεροι την μάθαμε από τον περίφημο πίνακα του Πάμπλο Πικάσο. Ένα μνημειώδες έργο τέχνης.

Η Γκερνίκα θυμήθηκε την ιστορία της. Η ιστορία της Ευρώπης είναι σημαδεμένη από την πόλη, αλλά και από τον Ισπανικό Εμφύλιο και την τροπή που πήρε στα επόμενα χρόνια. Ντοκουμέντα από εκείνη την εποχή εκτίθενται αυτές τις μέρες σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, ανάμεσα τους και η Αθήνα, με διοργανωτή το Ινστιτούτο Θερβάντες.

Η πόλη των 6.000 κατοίκων βομβαρδίστηκε από τα αεροσκάφη της γερμανικής «Λεγεώνας του Κόνδορα», η οποία υποστήριζε τις δυνάμεις του Φρανθίσκο Φράνκο κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Πάνω από 1.600 άνθρωποι σκοτώθηκαν, ενώ η πόλη σχεδόν ισοπεδώθηκε.
Η ιστορική βασκική πόλη αποτελούσε στρατηγικό σημείο για τους Δημοκρατικούς, αφού ήταν η μόνη περιοχή που εμπόδιζε τους εθνικιστές του Φράνκο να καταλάβουν το Μπιλμπάο.
Έτσι ο Φράνκο ζήτησε τη βοήθεια των Γερμανών και η Λουφτβάφε μαζί με μια ιταλική μοίρα υλοποίησαν την «Επιχείρηση Ρούγκεν», πραγματοποιώντας σαρωτικούς βομβαρδισμούς στην Γκερνίκα. Η επίθεση έγινε Δευτέρα, όπου στην πόλη λειτουργεί υπαίθρια αγορά...
Πολλοί εκτιμούν ότι ο Χίτλερ δοκίμασε στην Γκερνίκα τις στρατιωτικές τακτικές που θα χρησιμοποιούσε δύο χρόνια αργότερα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το γεγονός συγκλόνισε τον Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος ζούσε τότε στο Παρίσι και τον ώθησε να δημιουργήσει τον ομώνυμο πίνακα, που χαρακτηρίστηκε ως το πιο πολιτικοποιημένο έργο του 20ού αιώνα.

Στην εποχή μας τα σημάδια του φασισμού είναι διαφορετικά. Η οσμή του όμως είναι η ίδια. Η απειλή που αντιπροσωπεύει για το μέλλον της ανθρωπότητας είναι πάντοτε παρούσα. Τα υποκείμενα έχουν αλλάξει πια, αλλά η Γκερνίκα υπάρχει και σήμερα με άλλα ονόματα και δυστυχώς χωρίς να εγείρει τόσο έντονα συναισθήματα.