Gustavo Santaolalla: Κρυστάλλινα θραύσματα ορεινών ήχων

Un conocimiento muy agradable

Ήταν ένα πολύ όμορφο βράδυ πριν από δύο χρόνια, θαρρώ πως η «νέα διακυβέρνηση» ήταν στην αναμονή ακόμη, όταν η Sirenita μου, έφερε στο σπίτι ένα dvd που έμελλε να μας φέρει μπροστά σε δύο πολύ μεγάλες προσωπικότητες των τεχνών στις μέρες μας. Μέχρι τότε αγνοούσα την ύπαρξη τους. Η ταινία ήταν τα «21 γραμμάρια», ένα σπονδυλωτό δράμα που κόβει την ανάσα με την βαθιά ανθρώπινη αγωνία μπροστά στο αναπόφευκτο.

Οι άνθρωποι που συναντήσαμε για πρώτη φορά τότε, ήταν το «φοβερό παιδί» του λατινοαμερικανικού σινεμά ο σκηνοθέτης Αλεχάνδρο Γκονζάλες Ινιαρίτου και ο συνθέτης των μουσικών θεμάτων της ταινίας κάποιος κύριος ονόματι Γουστάβο Σανταολάγια!

Μπίνγκο! Μην τάξεις τ’ άγιου κερί και του Αngelito μουσικό «λιβάνι».

Τον Γουστάβο βέβαια δεν τον αντιληφθήκαμε αμέσως. Ο Αλεχάνδρο με την μαστοριά του μας άφησε να αναρωτιόμαστε τι ήταν αυτό που μόλις είχαμε δει, αλλά μέσα στην υπαρξιακή καταιγίδα ακούστηκε μια φωνή από τον ουρανό της στείρας συνήθως πραγματικότητας:

- Δες μετά ποιος έγραψε την μουσική, με διέταξε ικετευτικά η Sirenita μου.

Τα αποκαλυπτήρια έγιναν την επόμενη μέρα, όταν και εδέησα να ξαναβάλω το dvd και να παίξω στην αργή κίνηση τα credits. Γουστάβο Σανταολάγια (δεν με αρέσει η γραφή του ονόματος στα ελληνικά, χάνονται τα υπέροχα διπλά ll που δημιουργούν το μαγικό «γι» των λατινικών συλλαβών, εφεξής γραφή en español)

Το ίδιο μεσημέρι είχα μπει στο ηλεκτρονικό μαγαζί που ψωνίζω δίσκους και εντόπισα το σάουντρακ καθώς και δύο δίσκους του Santaolalla. To Ronroco κι έναν ακόμα. Το ίδιο Σαββατοκύριακο έτυχε να κατέβω Θεσσαλονίκη και πέρασα από τον «γκουρού» μας τον Μπάμπη στο Rollin’ Under. Ρώτησα μήπως είχε κανέναν δίσκο του, αλλά με απάντησε ότι δεν τον είχε ακουστά.

- Ψάξ’ τον Μπάμπη, του είπα, είναι πολύ καλός.

Και γυρνώντας στην Δράμα, χρέωσα την πιστωτική – είδες την χρησιμότητα καλή μου snowflake?! – και πλάσαρα την παραγγελία μου στο «Μάγαζον».

Το soundtrack “21 Grams” και τον προσωπικό δίσκο «Ronroco” που είχε κυκλοφορήσει μερικά χρόνια νωρίτερα. Πληροφορίες για την πορεία του Gustavo στην μουσική δεν είχα βρει τότε, αλλά ουδόλως με ένοιαξε.

Σε πέντε μέρες τα σιντί είχαν έρθει και η πραγματική αποκάλυψη δεν ήταν τόσο το σάουντρακ, από το οποίο ξέραμε τι να περιμένουμε, όσο ο προσωπικός δίσκος του, που περιέχει μερικά θραύσματα κρυστάλλινων ήχων. Μια νοερή πτήση στα υψίπεδα των Άνδεων και τις κοιλάδες που απλώνονται αχανείς στ’ ανατολικά τους, στις «πάμπας» που διασχίζει ο θρυλικός Rio de la Plata. Ένα ονειρεμένο ταξίδι!

Το «Ronroco» - που είναι ένα είδος κιθάρας - ακόμα και σήμερα, δύο χρόνια μετά, είναι στο αμάξι της Sirenita μου. Σε περίοπτη θέση μάλιστα!

Η συνέχεια της σχέσης μας με τον Santaolalla σας είναι λίγο πολύ γνωστή. «Diarios de Motocicleta» μέσα στο οποίο ήταν και το βραβευμένο πέρσι με Όσκαρ τραγουδιού “Al otro lado del rio” του Jorge Drexler και πρόσφατα το σάουντρακ του πολύφημου «Brokeback Mountain» το οποίο έφερε το Όσκαρ μουσικής επένδυση στον señor Santaolalla!

¿Donde estabas Gustavo cuando eras joven?

Όταν τον είδα στο εξώφυλλο του «Ronroco» με τα φουντωτά γένια και τα μακριά μαλλιά - βρε λίγο τον Dr. John μοιάζει! - είπα «νάτος ο παίκτης! δικός μας είναι». Ροκάς και μεστίθος – καλά, καλά μεστίσος! - με φάνηκε και δεν έπεσα έξω. Ηλικία κοντά στα 55 πλέον, έχει κόψει την κόμη εδώ και κάποιο άγνωστο διάστημα, ενώ η ενασχόληση του με την μουσική αφορά τα τελευταία χρόνια παραγωγές σε πολύ καλά αργεντίνικα γκρουπ, όπως οι Bersuit Vergabarat, οι Bajofondo Tango Club ή συνθέσεις για κινηματογράφο.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, όταν ο Gustavo ήταν νέος – για να απαντήσω και στο ερώτημα που τίθεται παραπάνω στην λατιναμερικάνικη – συμμετείχε στο συγκρότημα Arco Iris όπου πέρα από συνθέτης ήταν και τραγουδιστής! Αν ψάξετε στο διαδίκτυο θα βρείτε τραγούδια αυτής της μπάντας που ήταν εμφανώς επηρεασμένη από το φολκ «ρέμα» της εποχής. Οι Arco Iris κυκλοφόρησαν 11 δίσκους από το 1969 μέχρι το 1988, αλλά ο ανήσυχος Gustavo είχε αποχωρήσει από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 και αναχώρησε για τις Η.Π.Α όπου ίδρυσε τους Soluna και τους “Wet Pic Nic, οι οποίοι παίζοντας new wave γνώρισαν αναπάντεχη απήχηση στα club του Los Angeles. Το 1982 επιστρέφει στην Αργεντινή όπου κυκλοφορεί τον δίσκο «Santaolalla» που χαρακτηρίζεται ως ένας αμιγώς 80’s δίσκος (το μαρτυρά και το εξώφυλλο!)

Αμέσως μετά φεύγει πάλι στις Η.Π.Α και από εκεί χτίζει την φήμη του ως παραγωγού, με παραγωγές σε μπάντες όπως οι μεξικανοί Cafe Tacuba,οι Divididos και οι Maldita Vencidad. Μεταξύ ’84 – ’86 είχε επιστρέψει στην Αργεντινή για να κάνει παραγωγή στο φιλόδοξο project του Leon Gieco με τον τίτλο – που συναντήσαμε και στο “Diarios de Motocicleta”- “De Ushuaia A La Quiaca” και έναν δίσκο των GIT. του

Επιστροφή στην Αργεντινή και πάλι το 1995 και κυκλοφορία δύο δίσκων σε διάστημα δύο ετών “Gas» (1996) και Ronroco (1998). Ακολουθούν παραγωγές και κινηματογραφικές μουσικές από το «Amores Perros» και τα «21 grams» μέχρι την μουσική για τον δύσκολο έρωτα των ομοφυλόφιλων κάου - μπόις που τον οδήγησαν μέχρι το Kodak Theatre στο Los Angeles και στην παραλαβή του αγαλματιδίου του θείου Όσκαρ.

Τι άλλο να πει κανείς; Ακούστε ότι μπορείτε από τις προσωπικές δουλειές του και μην λησμονάτε ότι παρά την αμερικανική θητεία η μουσική του αντηχεί Άνδεις!

Καλώς σε βρήκαμε Gustavo!

Πολύ καλό βιογραφικό του καλλιτέχνη υπάρχει στις εξαιρετικές - μόνο ισπανικά - ιστοσελίδες του rock.com.ar

Η δισκογραφία του και οι παραγωγές του

Και η φιλμογραφία του.

Μια συνέντευξη του. (Αγγλικά)